1.สภาพพื้นที่/ลักษณะภูมิประเทศ
ที่ตั้ง อาณาเขต และพื้นที่ :
จังหวัดลำปาง ตั้งอยู่ภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย ห่างจากกรุงเทพฯ ตามทางหลวงแผ่นดินสายพหลโยธินประมาณ 602 กิโลเมตร ตามทางรถไฟประมาณ 625 กิโลเมตร มีเนื้อที่ประมาณ 12,533.961ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 7,833,726 ไร่ มีพื้นที่ใหญ่เป็นอันดับ 5 ของภาคเหนือ รองจากเชียงใหม่ ตาก แม่ฮ่องสอน และเพชรบูรณ์
มีอาณาเขตติดต่อดังนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับ จ. เชียงราย
ทิศใต้ ติดต่อกับ จ.ตาก
ทิศตะวันออก ติดต่อกับ จ.แพร่
ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ติดต่อกับ จ.พะเยา
ทิศตะวันออกเฉียงใต้ ติดต่อกับ จ.สุโขทัย
ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ติดต่อกับ จ.เชียงใหม่ และ จ.ลำพูน
ขนาดพื้นที่รายอำเภอของจังหวัดลำปาง
ที่ |
อำเภอ |
พื้นที่ |
ตารางกิโลเมตร |
||
1 |
เมืองลำปาง |
1,172.190 |
2 |
แม่เมาะ |
959.151 |
3 |
เกาะคา |
551.152 |
4 |
เสริมงาม |
631.727 |
5 |
งาว |
1,815.313 |
6 |
แจ้ห่ม |
1,349.121 |
7 |
วังเหนือ |
1,034.323 |
8 |
เถิน |
1,623.660 |
9 |
แม่พริก |
646.470 |
10 |
แม่ทะ |
811.620 |
11 |
สบปราบ |
502.464 |
12 |
ห้างฉัตร |
684.757 |
13 |
เมืองปาน |
865.103 |
รวม |
12,647.13 |
2. ภูมิประเทศ
จังหวัด ลำปาง อยู่สูงจากระดับน้ำทะเล 268.80 เมตร โดยทั่วไปเป็นที่ราบสูง มีภูเขาทอดตัวตามแนวยาวจากทิศเหนือไปทางทิศใต้ของจังหวัด บริเวณตอนกลางบางส่วนเป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำ ลักษณะภูมิอากาศแบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ คือ
บริเวณตอนบน เป็นที่ราบภูเขาสูงป่าค่อนข้างทึบ ทรัพยากรป่าไม้อุดมสมบูรณ์ ได้แก่ พื้นที่อำเภอแจ้ห่ม อำเภอวังเหนือ อำเภอเมืองปาน และอำเภองาว
บริเวณตอนกลาง เป็นที่ราบลุ่มแม่น้ำ เป็นแหล่งเกษตรกรรมหลักของจังหวัด ได้แก่พื้นที่อำเภอเมืองลำปาง อำเภอห้างฉัตร อำเภอเกาะคา อำเภอแม่ทะ และอำเภอสบปราบ
บริเวณตอนใต้ เป็นป่ารังบางส่วนเป็นทุ่งหญ้า ได้แก่ พื้นที่อำเภอเถิน อำเภอแม่พริก บางส่วนของอำเภอเสริมงาม และอำเภอแม่ทะ
ลักษณะทางกายภาพ ด้านธรณีสัณฐานวิทยา จังหวัดลำปางมีพื้นที่ราบล้อมรอบด้วยภูเขา มีลักษณะเป็นแอ่งแผ่นดินที่ยาว และกว้างที่สุดในภาคเหนือ เรียกว่า “อ่างลำปาง”
3. ลักษณะภูมิอากาศ
ในปี 2557 จากลักษณะภูมิประเทศของจังหวัดที่คล้ายอ่างกะทะ จึงทำให้อากาศร้อนอบอ้าวเกือบตลอดปี ฤดูร้อนจะร้อนจัด มีอุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุด 41.50 องศาเซลเซียส และฤดูหนาวจะหนาวจัด มีอุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุด 8.20 องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝนวัดได้ 1,085 มิลลิลิตร
ลักษณะภูมิอากาศ จังหวัดลำปางมีลักษณะภูมิอากาศแบ่งออกเป็น 3 ฤดู
ฤดูร้อน เริ่มประมาณเดือนมีนาคมจนถึงกลางเดือนพฤษภาคม ช่วงที่มีอากาศร้อนจัดที่สุด คือ เดือนเมษายน
ฤดูฝน เริ่มประมาณกลางเดือนพฤษภาคม
ฤดูหนา เริ่มประมาณเดือนพฤศจิกายนจนถึงช่วงเดือนกุมภาพันธ์ ช่วงอากาศหนาวจัด คือ เดือนมกราคม
4. หน่วยการปกครองจังหวัดลำปาง
ลำดับที่ |
อำเภอ |
ตำบล (แห่ง) |
หมู่บ้าน (แห่ง) |
ชุมชน (แห่ง) |
เทศบาล (แห่ง) |
อบต. (แห่ง) |
1 |
เมืองลำปาง |
19 |
144 |
104 |
4 |
11 |
2 |
แม่เมาะ |
5 |
44 |
0 |
1 |
4 |
3 |
เกาะคา |
9 |
78 |
0 |
7 |
3 |
4 |
เสริมงาม |
4 |
42 |
0 |
3 |
2 |
5 |
งาว |
10 |
85 |
0 |
2 |
8 |
6 |
แจ้ห่ม |
7 |
64 |
0 |
3 |
5 |
7 |
วังเหนือ |
8 |
80 |
0 |
2 |
8 |
8 |
เถิน |
8 |
95 |
0 |
4 |
4 |
9 |
แม่พริก |
4 |
30 |
0 |
3 |
1 |
10 |
แม่ทะ |
10 |
94 |
0 |
4 |
6 |
11 |
สบปราบ |
4 |
46 |
0 |
1 |
4 |
12 |
ห้างฉัตร |
7 |
73 |
0 |
4 |
4 |
13 |
เมืองปาน |
5 |
56 |
0 |
1 |
4 |
|
รวม |
100 |
931 |
104 |
39 |
64 |
5. ประชากรและแรงงาน
จากข้อมูลที่ทำการปกครองจังหวัดลำปาง ณ เดือนธันวาคม 2557 พบว่าจังหวัดลำปาง มีประชากรทั้งสิ้น 753,304 คน จำแนกเป็นเพศชาย 370,076 คน คิดเป็นร้อยละ 49.13 จำแนกเป็นเพศหญิง 383,228 คน คิดเป็นร้อยละ 50.87 ในด้านแรงงานมีประชากรภาคแรงงาน รวมทั้งสิ้นจำนวน 431,754 คน จำแนกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ แรงงานในภาคเกษตร และแรงงานนอกภาคเกษตร ซึ่งแบ่งเป็นแรงงานในภาคเกษตร จำนวน 193,994 คน คิดเป็นร้อยละ 44.93 และแบ่งเป็นแรงงานนอกภาคเกษตร 237,760 คน คิดเป็นร้อยละ 55.07 (ที่มา : สำนักงานสถิติจังหวัดลำปาง)